فهرست مطالب
مقاله علمی پژوهشی چیست؟
مقالات علمی پژوهشی به مقالاتی میگویند که برای پاسخ دادن به یک مسئله علمی نو و مهم نوشته میشوند؛ با این شرط که مقاله بر پایه پژوهشها و یافتههای تجربی نوشته شود. بنابراین تنها کسانی از نگارش مقاله علمی پژوهشی برمیآیند که توانایی تحقیقات تجربی طولانی مدت و نگارش ساختارمند یافتههای خود را داشته باشند. این مقالات یکی از مهمترین انواع مقالات اصیل به شمار میروند که توسط اکثر مجلات مهم بینالمللی بررسی شده و در صورت تایید به چاپ میرسند. البته این نکته قابل ذکر است که این مقالات را هم میتوان در ژورنالها و مجلات داخلی به چاپ رساند و هم ژورنالها و مجلات خارجی مانند ISI و اسکوپوس.
این نوع مقالات از یک ساختار ثابت پیروی میکنند و در صورتی که به مسئلهای نو و جدید نپردازند جزو سایر مقالات به شمار میروند. اگر قصد انجام مقاله علمی پژوهشی را دارید، می توانید با موسسه علم پژوه در تماس باشید. با ما همراه باشید تا با ساختار و نحوه نگارش مقالات علمی پژوهشی آشنا شوید.
ساختار مقاله علمی پژوهشی
به طور کلی برای نگارش مقاله علمی پژوهشی باید از ساختار زیر به همین ترتیبی که نوشته شدهاست، استفاده کنید. عناوین نوشتهشده در واقع عنوان هر یک از بخشها و فصول مقاله علمی پژوهشی است.
- عنوان مقاله
- چکیده
- کلمات کلیدی مقاله
- مقدمه
- مواد و روشهای تحقیق
- نتایج به دست آمده
- بحث
- نتیجهگیری نهایی
- تشکر
- منابع و مراجع
- ضمیمه و پیوست
- موارد تکمیلی
نحوه نگارش مقاله علمی پژوهشی
برای نگارش مقاله علمی پژوهشی، علاوه بر دانستن عنوان فصول و بخشهای آن، باید بدانید که هرکدام از این بخشها و فصول به چه صورت نوشته میشوند. البته اصول نگارش مقاله نیز اهمیت دارد اما در این بخش به طور اختصاصی به نحوه نگارش هر یک از فصول و بخشها پرداختهایم.
۱. عنوان مقاله علمی پژوهشی
برای انتخاب عنوان مقاله باید سعی کنید موارد زیر را در نظر بگیرید:
- موضوع مقاله خود را به صورت کوتاه، کامل و بدون ابهام در عنوان بیان کنید.
- توجه داشته داشته باشید که عنوان مقاله با محتوای مقاله شما همسو باشد و به چیز کمتر یا بیشتری اشاره نکند.
- از کلمات اختصاری و سختخوان در عنوان استفاده نکنید.
- عنوان هم باید جذاب باشد هم از نظر علمی معتبر باشد.
۲. چکیده
برای نوشتن چکیده مقاله سعی کنید از نکات زیر استفاده کنید:
- سوالات و پیشنهادات مطرحشده در مورد این موضوع، هدف پژوهش و نتایج کلی پژوهش خود را در حدود ۱۵۰ تا ۲۰۰ کلمه بنویسید.
- سعی کنید چکیده را جذاب بنویسید تا خواننده را برای خواندن مقاله شما ترغیب کند.
- سعی کنید چکیده را بسیار ساده و روان بنوسید تا برای همه خوانندگان قابل فهم باشد.
- برای نوشتن چکیده از منابع خارجی استفاده نکنید و باید آن را براساس محتوای مقاله خود بنویسید.
- برای نوشتن چکیده میتوانید ابتدا تمام بخشهای دیگر مقاله را نوشته و در نهایت با نکتهبرداری از همه قسمتهای دیگر، چکیده را بنویسید.
۳. کلمات کلیدی مقاله علمی پژوهشی
کلمات کلیدی در واقع موضوع اصلی مقاله شما را در قالب کلمات نشان میدهند. این کلمات در واقع در دسترس عموم قرار میگیرند. محققان و نویسندگان دیگر میتوانند از طریق کلمات کلیدی که شما انتخاب میکنید، به مقاله شما برسند. در واقع کلمات کلیدی یافتن مقالات مرتبط با آن کلمات را برای عموم راحتتر میکند. بنابراین شما باید سعی کنید که با توجه به موضوع مقالهتان، مرتبطترین و متداولترین کلمات کلیدی را پیدا کنید و در این بخش بنویسید.
۴. مقدمه
برای نگارش مقدمه مقاله علمی پژوهشی، به نکات زیر توجه کنید:
- در مقدمه مقاله ابتدا به موضوعات کلی و در ادامه به موضوعات جزئیتر بپردازید.
- از تحقیقات و پژوهشهای گذشته صحبت کنید و بگویید که چه کاستیهایی داشتهاند.
- بیان کنید که تحقیقات شما چگونه کاستیهای تحقیقات گذشته را برطرف کرده و آنها را تکمیل میکند.
- از منابع علمی موجود استفاده کنید تا بگویید که مسئله و هدف اصلی مقاله شما چیست
- میتوانید به طور جزئی به روشها و روند تحقیقاتتان نیز اشاره کنید و به طور کلی و مختصر بگویید که چه نتایجی حاصل شده است.
۵. مواد و روشهای تحقیق
همانطور که از اسم این بخش برمیآید، در این بخش شما باید در مورد روشهای مورد استفاده برای انجام تحقیقات، تکنیکهای استفادهشده، ابزار استفادهشده، جامعه هدف، زمان و مکان انجام تحقیقات، نحوه جمعآوری اطلاعات و آمارها و… توضیح دهید.
۶. نتایج به دست آمده
در این بخش شما باید به طور خلاصه در مورد تمام یافتهها و اطلاعات پژوهش خود بنویسید. همچنین باید به طور کلی توضیح دهید که چطور به این اطلاعات رسیدید. در واقع این بخش یک گزارش تفسیر عینی از مراحل و نتایجی که به دست آوردهاید، است.
به این نکته توجه کنید که اطلاعات و یافتههایتان را به شکلی منظم دستهبندی کنید و سپس به تجزیه و تحلیل آنها بپردازید. در صورت لزوم از رسم جدولها، نمودارها، اشکال، اینفوگرافیک و… استفاده کنید.
7. بحث
در این بخش شما با تجزیه و تحلیل منطقی اطلاعات و یافتههای خود به آنها اعتبار میبخشید؛ بنابراین برای این تجزیه و تحلیل نیاز است که شما اطلاعات و دانش گستردهای داشته باشید.
برای نوشتن این قسمت باید نکات زیر را در نظر بگیرید:
- تحقیقات گذشته که با موضوع شما مرتبط هستند را بررسی کنید و نتایج به دست آمده از آنها را با نتایج پژوهش خود مقایسه کنید.
- روشهای تحقیق در تحقیقات گذشته را مورد بررسی قرار داده و با روشهای خود مقایسه کنید.
- میزان همسو بودن مقاله خود با تحقیقات پیشین را بررسی کنید.
- نقصها و کاستیهای مقالات پیشین را ذکر کنید و راهها و ایدههای جدید خود را برای رفع این کاستیها بیان کنید.
- نقاط قوت و ضعف مقاله خود را بیان کنید و سعی کنید پیشنهاداتی برای تحقیقات آینده ارائه دهید.
- زمان تمام افعال در این بخش «گذشته» است.
8. نتیجهگیری نهایی مقاله علمی پژوهشی
در نگارش مقاله علمی پژوهشی، بخش نتیجه گیری مقاله شامل یک توضیح کلی در مورد اهمیت موضوع و روند تحقیقات است و در نهایت باید نتیجه نهایی پژوهشهایتان را در آن بیان کنید. علاوه بر آن میتوانید در مورد نتایج و روند تحقیقاتی که در آینده انجام میپذیرد صحبت کنید. در واقع این بخش مشابه چکیده یک مرور کلی بر مقاله است. توجه داشته باشید که زمان افعال در این بخش ترکیبی از زمان گذشته و آینده است.
9. قدردانی و تشکر
در این بخش شما میتوانید از تمامی کسانی که به شما در زمینه تحقیق و نگارش این مقاله، هزینههای مالی و یا در اختیار گذاشتن ابزارهای انجام تحقیقات به شما کمک کردهاند تشکر کنید. البته در نگارش مقاله علمی پژوهشی، این بخش یک بخش ضروری نیست و میتونید در مقاله خود آن را حذف کنید.
10. منابع و مراجع
در این بخش باید اطلاعات مربوط به منابعی که برای نوشتن مقاله از آنها کمک گرفتهاید و از بخشهای مختلف آنها در متن مقاله خود آوردهاید، به طور کامل بنویسید. نوشتن بخش منابع شیوه و ساختار خاص خود را دارد که بهتر است پیش از نگارش آن، این ساختار را یاد بگیرید.
11. ضمیمه و پیوست
در این بخش شما میتوانید اطلاعات اضافی که به گیرایی بیشتر مقاله کمک میکند بنویسید. همچنین میتوانید مواردی را که آنچنان ضروری نیستند و نوشتن آنها در بدنه مقاله ممکن است برای خواننده خستهکننده باشد، در این قسمت بیاورید. در نگارش مقاله علمی پژوهشی، بخش ضمیه مانند بخش قدردانی و تشکر کاملا اختیاری است و وجود آن الزامی نیست.
12. موارد تکمیلی
در نگارش مقاله علمی پژوهشی، بخش موارد تکمیلی نیز کاملا اختیاری است و میتوانید در آن به منابع قابل دانلود که به صورت فیلم، عکس، کد و یا برنامهای خاص هستند اشاره کنید. معمولا اینگونه موارد با عنوان supplementary materials در سایت مجلهای که مقاله در آن چاپ میشود، در دسترس عموم قرار میگیرد.
نکات مهم برای نگارش یک مقاله علمی پژوهشی خوب چیست؟
- در نگارش مقاله علمی پژوهشی یک موضوع کاملا جدید انتخاب کنید که بتواند به پیشرفت علم نیز کمک کند.
- عنوانی جذاب و گیرا انتخاب کنید تا خواننده را به خواندن مقاله جذب کند.
- علاوه بر عنوان، چکیده هم باید جذاب باشد و بتواند خواننده را مجاب به خواندن مقاله بکند.
- انتخاب کلمات کلیدیای که معمولا اکثر خوانندهها و محققان از آنها استفاده میکنند از اهمیت بالایی برای دیدهشدن مقاله برخوردار است.
- مقدمه را به صورت هدفمند و بدون کلیشه بنویسید.
- مراحل روششناسی و انجام فرآیندهای تحقیقی را آن چنان دقیق بنویشید که امکان انجام مجدد تحقیق از روی نوشتهها فراهم باشد.
- نتایج و تجزیهوتحلیلهای نهایی تحقیق باید کاملا درست، دقیق و بدون خطا باشند.
- در قسمت بحث علاوه بر نوشتن میزان همسویی مقاله با تحقیقات پیشین باید در مورد دلایل همسویی یا عدم همسویی نیز صحبت شود.
- دقیق و درست نوشتن منابع مقاله مهم است؛ زیرا در صورتی که حتی یک منبع را فراموش کنید، ممکن است به سرقت ادبی متهم شوید!
سوالات متداول در نگارش مقاله علمی پژوهشی
یک مقاله علمی پژوهشی باید چند صفحه داشته باشد؟
یک مقاله علمی پژوهشی میتواند در ۱۰ صفحه تا چند صد صفحه نوشته شود. این بیشتر به شما برمیگردد که تحقیقات و پژوهشهایتان به چه تعداد صفحه برای نوشتهشدن نیاز دارد.
پژوهشها و نگارش مقاله علمی پژوهشی چقدر زمان میبرد؟
همانطور که در مورد تعداد صفحات گفتیم که به شما بستگی دارد، میزان زمان انجام یک مقاله علمی پژوهشی نیز به شما بستگی دارد. این زمان میتواند 10 روز باشد و یا خیلی بیشتر از 10 روز.
جمعبندی
نگارش مقاله علمی پژوهشی میتواند یک نقطه درخشان در رزومه شما باشد زیرا همانطور که گفتیم مقاله علمی پژوهشی یکی از مهمترین انواع مقالات است که در مجلات و ژورنالهای بینالمللی چاپ میشود. اگر میخواهید نگارش مقاله علمی پژوهشی را شروع کنید، با رعایت تمام نکاتی که در بالا گفتیم، شانستان را برای چاپ مقالهتان در یکی از بهترین مجلات جهان افزایش دهید.
یک نکته مهم برای چاپشدن مقالهتان در مجلات خارجی این است که حتما باید آن را به زبان انگلیسی بنویسید و یا در نهایت آن را به زبان انگلیسی ترجمه کنید. ما در تیم خدمات انجام پایان نامه و مقاله علم پژوه ارائهدهنده خدمات نگارش انواع مقالات علمی هستیم. در صورتی که میخواهید نگارش مقاله علمی پژوهشی را شروع کنید، میتوانید با ما از طریق صفحه مشاوره و یا صفحه ثبت سفارش در تماس باشید.